Công nghệ Blockchain – Toàn tập về Blockchain từ A-Z

Trong làn sóng cách mạng công nghiệp 4.0, Blockchain được xem là một công nghệ “chìa khóa” cho chuyển đổi số và xây dựng nền tảng công nghệ thông tin tương lai. Với khả năng chia sẻ thông tin dữ liệu minh bạch theo thời gian thực, tiết kiệm không gian lưu trữ và bảo mật cao, công nghệ blockchain (chuỗi khối) là một trong những xu hướng công nghệ đột phá, có khả năng ứng dụng rộng rãi ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực.

Blockchain là công nghệ mới được nhắc nhiều trong thời gian gần đây. Nếu được bình chọn cho công nghệ mới nổi bật nhất trong năm 2017, thì chắc chắn blockchain và ứng dụng vào tiền ảo, tiêu biểu như Bitcoin sẽ được xướng tên.

Vậy blockchain là gì và có thể ứng dụng như thế nào cho từng lĩnh vực từ khối chính phủ, tổ chức ngân hàng – tài chính – tín dụng tới các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất, bán lẻ…?

Nếu Captain America là The First Avenger, thì có thể coi Bitcoin là "đồng tiền ảo đầu tiên"
Nếu Captain America là The First Avenger, thì có thể coi Bitcoin là “đồng tiền ảo đầu tiên”

Theo các chuyên gia, blockchain là công nghệ lưu trữ và truyền tải thông tin bằng các khối được liên kết với nhau và mở rộng theo thời gian. Mỗi khối chứa đựng các thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết với các khối trước đó.

Blockchain được thiết kế để chống lại sự thay đổi dữ liệu. Thông tin trong blockchain không thể bị thay đổi và chỉ được bổ sung thêm khi có sự đồng thuận của tất cả các nút trong hệ thống. Ngay cả khi nếu một phần của hệ thống blockchain đổ, những máy tính và nút khác sẽ tiếp tục hoạt động để bảo vệ thông tin.

Đặc biệt blockchain có khả năng truyền tải dữ liệu mà không đòi hỏi trung gian để xác nhận thông tin. Hệ thống blockchain bao gồm nhiều nút độc lập có khả năng xác thực thông tin.

Với những đặc thù này, các chuyên gia cho rằng, công nghệ này mở ra một xu hướng ứng dụng tiềm năng cho nhiều lĩnh vực như tài chính ngân hàng, bán lẻ, vận chuyển hàng hóa, sản xuất, viễn thông. Tuy nhiên, xu hướng áp dụng lớn nhất hiện nay trên thế giới cũng như ở Việt Nam sẽ là mảng tài chính, ngân hàng, kiểm toán nội bộ.

Trong lĩnh vực vận chuyển hàng hóa, với công nghệ này, một người nhập có thể chia sẻ thông tin cho nhiều đơn vị trong cùng một mạng lưới được xây dựng. Ví dụ khi hàng hóa được chuyển từ hải quan Mỹ đến hải quan Việt Nam, khi hàng hóa chuyển đến đâu thì tất cả những thành viên tham gia mạng blockchain đều có thể theo dõi tình trạng hàng hóa và biết cụ thể thời gian đến.

Trong lĩnh vực bán lẻ hay nông nghiệp, blockchain sẽ phục vụ hiệu quả cho việc truy xuất nguồn gốc để biết rõ các sản phẩm, hàng hóa được nhập khẩu, sản xuất từ đâu.

Ví dụ, một chiếc xe ôtô từ nhà máy tới hệ thống đại lý khi bán tới tay khách hàng có thể sẽ phát sinh thêm nhiều giao dịch, trao đổi mua bán tiếp sau đó. Nếu ứng dụng công nghệ chuỗi khối hoàn toàn có thể truy xuất được nguồn gốc xe, lịch sử các giao dịch mua bán cụ thể, cũng như thông tin bảo hành, sửa chữa…

Hiện nay, các doanh nghiệp lớn trên thế giới như Microsoft và sắp tới Oracle sẽ giới thiệu, tham gia chạy đua đưa các công nghệ chuỗi khối này. Giải pháp công nghệ đột phá này có thể áp dụng tối ưu cho các ngành nghề như tài chính, giao thông và nhiều lĩnh vực khác.

Ông Vũ Ngọc Hoàng, Trung tâm phần mềm và giải pháp IBM Việt Nam, cho biết, Blockchain có thể ứng dụng rất nhiều lĩnh vực trong đời sống. Một trong những ứng dụng điển hình của Blockchain là Bitcoin. Mặc dù có nhiều người đang hiểu lầm khi coi Blockchain là Bitcoin nhưng thực tế, Bitcoin chỉ là một ứng dụng đầu tiên chạy trên hệ thống Blockchain.

Với các lĩnh vực cụ thể, ông Hoàng nói thêm, trong mạng lưới kinh doanh của các doanh nghiệp có rất nhiều nhà cung cấp cùng tham gia. Khi tham gia blockchain, hệ thống chuỗi sẽ lưu trữ thông tin của cả chuỗi khối trước, xác định rõ đóng góp của các bên tham gia.

Trong lĩnh vực tài chính, với blockchain, các bên tham gia chỉ cần xây dựng một mạng sổ cái chia sẻ tất cả thông tin giao dịch, khi một thành viên cập nhật thông tin thì tất cả các thành viên còn lại được phép xem, đọc…

Công nghệ blockchain được áp dụng từ năm 2015. Các nhà công nghệ dự đoán trong 3-5 năm tới, công nghệ này sẽ được áp dụng nhiều hơn nữa.

 

Nếu Captain America là The First Avenger, thì có thể coi Bitcoin là “đồng tiền ảo đầu tiên”.

Và cũng như các siêu anh hùng Avengers, những hệ thống dịch vụ sử dụng Blockchain đã và đang thay đổi “tình hình chiến sự” trong nhiều lĩnh vực trên thế giới.

Bitcoin dù là một thuật ngữ được biết đến rộng rãi, khái niệm thực sự của Bitcoin không thực sự quá phổ biến. Và một khi đã “động” vào Blockchain – nền tảng công nghệ sử dụng để xây dựng Bitcoin, công cuộc tim hiểu thấu đáo về nó còn gian nan hơn nữa.

Để giúp người dùng có một cái nhìn tổng quan dễ hiểu, sau đây là dánh sách từ A đến Z cập nhật về thực trạng của Blockchain và giải thích tầm ảnh hưởng của những thứ như đồng tiền “ảo” và hợp đồng “thông minh” đến cuộc sống “thực”.

App và API

Sức mạnh của Blockchain đến từ việc mã hóa bất cứ thông tin gì sử dụng cho việc trao đổi và lưu trữ. Điều này dĩ nhiên bao gồm cả tiền ảo. Nhưng để mã hóa được chúng, người dùng cần nhờ đến các phần mềm App và bộ thư viện code API.

App ở đây là những phần mềm hỗ trợ việc mã hóa thông tin. Một số ví dụ điển hình về việc sử dụng Apps cần kể đến là Ethereum, dù Bitcoin vẫn là dịch vụ đồng tiền ảo hàng đầu hiện nay. Ethereum đã phát triển một bộ công cụ IDE riêng để phát triển thêm App nhằm tạo ra những phần mềm hỗ trợ “hợp đồng thông mình” Smart Contract.

API là bộ thư viện code, hay nói một cách dễ hiểu là những bộ code dài đã được hệ thống hóa và lập trình sẵn mà người dùng chỉ cần gọi tên ra là có thể sử dụng được. Blockchain Wallet và Chain là những bộ API đang được sử dụng một cách rộng rãi bởi dân lập trình trong việc quản lý, hỗ trợ thanh toán và trao đổi đồng tiền ảo.

Bitcoin

Đồng tiền ảo nổi tiếng và được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Sử dụng Blockchain để lưu trữ và xác nhận việc trao đổi đồng tiền ảo, Bitcoin hiện có giá trị thực lên đến hơn 10 tỷ USD (khoảng 220 nghìn tỷ Đồng).

Dân “đào Bitcoin” tạo ra những khối block mới và mỗi lần như vậy được trả công bằng một lượng Bitcoin được xác định sẵn, hiện nay con số này là 25, nghĩa là khoảng 200 đến 300 triệu đồng mỗi block.

Bitcoin chỉ là một ứng dụng đầu tiên chạy trên hệ thống Blockchain
Bitcoin chỉ là một ứng dụng đầu tiên chạy trên hệ thống Blockchain

Những khối block này được kết từ những “hóa đơn thanh toán” cùng với đủ thông tin về thời điểm cũng như khoản tiền được trao tay. Không những thế những block này sẽ trở thành một mắt xích trong cả dãy Blockchain.

Vì vậy bất cứ người dùng nào cũng có thể truy cập được thông tin lịch sử của mọi giao dịch mà vẫn đảm bảo hoàn toàn việc bảo mật thông tin cũng như ngăn chặn mọi sự gian lận xảo trá nào.

Craig Steven Wright

Không như những thuật ngữ kỹ thuật khác trong danh sách, Craig Steven Wright là một cái tên không thể thiếu trong danh sách khi là người sáng lập ra học thuyết về đồng tiền ảo. Hoặc ít ra là người mà cộng đồng mạng hiện giờ cho rằng là cá nhân ưu tú đằng sau biệt danh Satoshi Nakamoto.

Học thuyết được xuất bản và năm 2008, bao gồm thông tin chi tiết về cách vận hành của một thứ tiền tệ thực sự “dân chủ” và không chịu ảnh hưởng bởi bất cứ thế lực chính trị hay kinh tế nào. Bài viết được đăng lên nặc danh dưới cái tên Satoshi Nakamoto.

Decentralized/Distributed

Hai từ này chính là cốt lõi của Blockchain và Bitcoin. Decentralized và distributed hiểu nôm na là phân phối không tập trung.

Thông tin được mã hóa bởi hệ thống Blockchain không được lưu trữ ở một nơi cố định có thể bị hack hay chịu ảnh hưởng bởi những “nhân tố con người” như tham nhũng, lừa đảo.

Thay vào đó những “sợi xích” Blockchain nối những “mắt xích” block được lưu lại cùng một lúc trên nhiều máy khác nhau trong hệ thống máy trên thế giới để đảm bảo an ninh tối đa đối với thông tin được mã hóa và bảo mật tối đa với người dùng.

Sự bảo mật này là con dao hai lưỡi khi đã trở thành dịch vụ trao đổi tiền bạc phổ biến và đáng tin cậy nhất trong thế giới ngầm. Đơn cử như chợ online mang tên Silk Road – con đường tơ lụa, và phiên bản Silk Road 2.0 cao cấp hơn ra đời sau đó.

Sự lạm dụng Blockchain vào các hoạt động bất hợp pháp đã gây nên nhiều tai tiếng cho Bitcoin.

Ross Ulbricht hay còn được biết đến là “tay cướp biển độc ác Roberts” trong thế giới ngầm là người trực tiếp vận hành dịch vụ mua bán hàng cấm sử dụng Bitcoin này. Năm 2014, sau khi Silk Road 2.0 bị kéo sập bởi FBI, “tay cướp biển độc ác” đã bị tóm và chịu án tù trung thân, phiên bản Silk Road 3 Reloaded đã kế tục sự nghiệp tội ác của đàn anh.

Ethereum

Là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Bitcoin, Ethereum mang đến bàn tiệc những chức năng hoàn toàn mới sử dụng chính nền tảng Blockchain.

 

Bản thân công nghệ Blockchain ngay từ ngày đã hứa hẹn tiềm năng vượt xa việc lưu trữ hóa đơn và đồng tiền ảo đơn thuần.

Ethereum đã nhận thấy rõ điều này khi áp dụng tính chất Decentralized/Distributed giải thích ở trên để mã hóa các hợp đồng hay ký kết. Những hợp đồng “ảo” này còn được gọi là Smart Contract hay “hợp đồng thông minh”.

Sự thực có thể coi Bitcoin như một dịch vụ sơ cấp của Blockchain, trong khi Ethereum là một phiên bản nâng cấp toàn diện.

.. thì có thể nói Ethereum là Iron Man vưới những công nghệ đa năng Iron Man tích hợp trong bộ giáp của mình và tham vọng lan tỏa tầm ảnh hưởng của mình đến nhiều lĩnh vực khác nhau trên toàn thế giới.

Ngoài ra Ethereum cũng đang gây ra những làn sóng lớn trong thị trường phần mềm kinh doanh. IBM và Microsoft là một trong nhiều công ty công nghệ lớn tích hợp Ethereum vào hệ thống phát triển của mình.

Free Market

Những công ty Start-up nhỏ đã hưởng lợi nhiều từ thị trường tự do mà Blockchain đã tạo ra. Đến nay hàng trăm công ty đã được lập ra tạo ra hàng hàng nghìn công việc trên khắp thế giới.

Những công ty được tạo ra xuất hiện trong nhiều lĩnh vực từ kinh tế như FintTech cho đến những Start-up công nghệ mang đến giải pháp Blockchain đến với Internet of Things (Mạng lười vạn vật kết nối qua Internet).

Ngoài nhiều công ty lớn cũng đang dần chấp nhận đồng tiền ảo và thử nghiệm với Blockchain nhằm gặt hái những lợi ích nó đem lại.

Genesis Block

Viên block “huyền thoại” đầu tiên trong Blockchain. Dân tình Internet đồn đại viên block này thuộc về chính người sáng lập nặc danh tự gọi mình là “Satoshi Nakamoto”. Viên block đầu tiên này chứa một lượng tiền ước tính hiện nay vào khoảng một nửa tỷ USD và được “đào” vào ngày 3 tháng 1 năm 2009.

Dù ban đầu, Blockchain và Bitcoin không được sáng lập vì mục đích tiền bạc hay sự nổi tiếng, Satoshi Nakamoto – nhân vật đứng đằng sau công nghệ này thực sự đang ngồi trên cả một kho báu thực sự mang tên Genesis Block

Dù ban đầu, Blockchain và Bitcoin không được sáng lập vì mục đích tiền bạc hay sự nổi tiếng, Satoshi Nakamoto – nhân vật đứng đằng sau công nghệ này thực sự đang ngồi trên cả một kho báu thực sự mang tên Genesis Block

Có lẽ trong tương lai không quá xa xôi, Genesis Block sẽ tiết lộ bí mật của mình và cùng với ngày đó, ở một nơi nào đó, người sáng lập Bitcoin sẽ ngồi trên chiếc du thuyền siêu hạng của mình cùng hàng tá mỹ nhân vây quanh.

Hashes

Là phần code kết nối các block trong Blockchain và là kết quả giải mã của các máy tính trong hệ thông “đào mỏ” trên thế giới. Ước tính cứ khoảng 10 phút, 1 hash của 1 block được giải mã và 25 Bitcoin được giải phóng ra thị trường.

Những hash này được thiết kế sao cho thông tin chứa trong block có thể được chuyển thành hash nhưng điều ngược lại là hoàn toàn bất khả thi. Không những thế chỉ một sự chỉnh sửa nhỏ trong block sẽ tạo ra dãy sỗ hash hoàn toàn khác.

Vì vậy sau khi được giải mã, hash của 1 block sẽ được so sánh với các hash khác của cùng một block đó nhưng được xử lý với các hệ thống máy khác để chắc rằng block đều có nội dung như nhau và đã không bị chỉnh sửa.

Theo cách này hash đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các giao dịch trên Blockchain nói chung.

Intellectual Property

Bản quyền trí tuệ. Đối với nhiều người, Blockchain là lời giải đáp cuối cùng để trị các tay “cướp biển” dùng lậu phần mềm và tải phim bất hợp pháp.

Dù mới chỉ được xác định trên lý thuyết, khả năng bảo mật tuyệt đối của Blockchain có thể được sử dụng để ngăn chặn mọi hành vi chia sẻ không cho phép từ nhà sản xuất.

Hiện nay các nội dung truyền thông kỹ thuật số như phim, nhạc và thậm chí là phần mềm chuyên dụng và game đều có thể được chia sẻ trên mạng. Điều này gây tổn thất kinh tế cho các nhà phát hành những sản phẩm truyền thông.

Blockchain có thể là một giải pháp cho sự tụt hậu và cản trở phát triển game của các nhà sản xuất do những giới hạn phần cứng đặt ra bởi các hệ thống game tay cầm hiện nay.

(Còn tiếp)

Nguồn: Tổng hợp từ genk.vn và vneconomy.vn

Related Posts

Trả lời